تحقق ثبات در بازار ارز، هدف‌گذاری مهمی که توسط بانک مرکزی از زمستان سال گذشته در دستور کار قرار گرفت. رویکردی که با توجه به جهش‌های ارزی سال گذشته، با استقبال فعالان اقتصادی روبرو شد، چرا که جهش‌های ارزی همواره به عنوان مانعی در مسیر تولید و صادرات مطرح بوده و حالا بانک مرکزی اولویت سیاست‌گذاری ارزی خود را به بازگشت ثبات در بازار ارز اختصاص داده بود.
در این میان، با وجود تداوم فشارهای تحریمی و اقتصادی غرب علیه نظام بانکی و اقتصادی کشورمان، بانک مرکزی به خوبی توانست با توسعه مرکز مبادله ایران، مانع از جهش ارزی در بازار شود. اقدامی که باعث شده تا پس از سال‌ها، دوباره فضا و بستر پیش‌بینی‌پذیری در اقتصاد فراهم شود و فعالان اقتصادی و تولیدی بتوانند برای آینده و کسب‌وکارشان، برنامه‌ریزی کنند.
در این باره محسن احتشام، عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی ایران در گفتگو با هفته‌نامه تازه‌های اقتصاد با اشاره به اهمیت ثبات ارزی و اقتصادی اظهار داشت: اساس کار در ثبات اقتصادی و ارزی است. بانک مرکزی و وزارت اقتصاد باید در این راستا، اسب رها شده ارزی را مهار کنند، چرا که مهار نرخ ارز برای بخش خصوصی و فعالان اقتصادی به عنوان یک مطالبه، بسیار با اهمیت و مهم است. در ادامه مشروح گفتگو با محسن احتشام، عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی ایران را می‌خوانید:
به نظر شما چرا باید اقتصاد کشور به سمت پیش‌بینی‌پذیری حرکت کند؟ عدم وجود فضای پیش‌بینی‌پذیر، چه آسیب‌هایی به همراه خواهد داشت؟
معتقدم که لازمه برنامه‌ریزی برای تولید، پیش‌بینی‌پذیری است. تا زمانی که یک فعال اقتصادی، پیش‌بینی لازم را نداشته باشد و به بیان دیگر تا زمانی که فضای کسب‌وکار با ثبات همراه نباشد، امکان برنامه‌ریزی در بخش سرمایه‌گذاری، تولید و صادرات وجود ندارد. اساساً لازمه برنامه‌ریزی و تصمیم‌گیری صحیح، پیش‌بینی درست است. وقتی ببینیم که نرخ ارز تا شش ماه آینده ثبات دارد، در نتیجه بر این اساس می‌توان برنامه‌ریزی درستی داشت. ولی وقتی پیش‌بینی کنیم که نرخ ارز از ثبات برخوردار نیست، در نتیجه به همان شکل هم برنامه‌های یک فعال اقتصادی و تولیدکننده، مختل خواهد شد، به گونه‌ای که تولید و صادرات دچار سردرگمی و عدم تصمیم‌گیری موثر و کارا می‌شود. بنابراین همه فعالان اقتصادی به دنبال ثبات اقتصادی هستند، ثباتی که در بستر آن بتوان آینده را به درستی پیش‌بینی کرد.
نقش بانک مرکزی در تقویت پیش‌بینی‌پذیری اقتصاد را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
به نظرم بانک مرکزی در این چند ماه اخیر، به درستی عمل کرده است، به گونه‌ای که بازگشت ثبات نسبی به بازار ارز را در ماه‌های اخیر شاهد هستیم. همچنین با تصمیمات بانک مرکزی، جلوی هیجانات کاذب در بازار غیررسمی ارز گرفته شده است. از سوی دیگر به نظرم بخشی از تورمی که در کشور ایجاد شده است، از ناحیه هزینه مبادله است که بانک مرکزی به خوبی این هزینه را کاهش داده است. یعنی در واقع انتظارات هیجانی که توسط عده‌ای در بازار شکل می‌گیرد تا قیمت‌ها را به شکل غیر واقعی بالا ببرند، به خوبی توسط بانک مرکزی با ریاست دکتر فرزین، مدیریت شده است.
با توجه به اهمیت پیش‌بینی‌پذیری در بازار ارز، چقدر باید بانک مرکزی نسبت به این بخش توجه داشته باشد؟
توجه بانک مرکزی به این بخش، بسیار اهمیت دارد. اساس کار در ثبات اقتصادی و ارزی است. بانک مرکزی و وزارت اقتصاد باید در این راستا، اسب رها شده ارزی را مهار کنند، چرا که مهار نرخ ارز برای بخش خصوصی و فعالان اقتصادی به عنوان یک مطالبه، بسیار با اهمیت و مهم است.
چقدر این پیش‌بینی‌پذیری شاخص ارزی می‌تواند در رشد صادرات غیرنفتی موثر باشد؟
قطعاً موثر خواهد بود. همچنین در اینجا باید به این نکته توجه داشت که در چندماهه اخیر، میزان صادرات افت داشته است. به نظرم بانک مرکزی باید در جهت رونق صادرات به ویژه محصولات کشاورزی، با بخش خصوصی و صادرکنندگان تعامل سازنده بیشتری در مسیر بازنگری رفع تعهد ارزی صادرکنندگان داشته باشد تا شاهد فراوانی ارزآوری برای چرخه اقتصادی و بانکی کشور باشیم. رویکردی که خروجی آن به کاهش قیمت ارز و برقراری ثبات ارزی و اقتصادی منجر می‌شود. معتقدم آقای فرزین در بانک مرکزی عملکرد خوبی داشته و حیف است که به این مسئله پرداخته نشود.
بانک مرکزی در جهت حمایت از تولیدکننده و بخش مولد اقتصاد و صادرکننده باید رویکرد تامین مالی موثر داشته باشد و بخش تولید باید از بخش خدمات مستثنی شود.
به نظر شما ثبات بازار ارز تا پایان سال تداوم دارد؟
پیش‌بینی روند بازار ارز تا پایان سال بستگی به سیاست‌های بانک مرکزی دارد، اینکه چقدر بتواند تقاضای ارزی بازار را پاسخ دهد و تامین کند.
بانک مرکزی معتقد است از طریق به‌روزرسانی داده‌ها، اطلاعات اقتصادی و آماری می‌تواند در راستای تقویت پیش‌بینی‌پذیری اقتصادی گام بردارد و حساسیت و دقت بانک مرکزی در این‌گونه مسائل که می‌تواند حامی جریان تولید و تجارت کشور باشد، چقدر حائز اهمیت است؟
به هر حال در همه جای دنیا، داده‌ها، اطلاعات و آمار اقتصادی مبنای تصمیم‌گیری درست فعالان اقتصادی است. اگر داده و دیتای درست در اختیار فعال اقتصادی نباشد، نمی‌تواند تصمیم درست و کارآمد بگیرد. یعنی ابتدا باید بر اساس داده‌های دقیق و شفاف، تجزیه‌وتحلیل درستی شود تا بتوان برنامه‌ریزی و تصمیم‌گیری برای آینده داشت تا در این بستر رونق تولید و صادرات حاصل شود. به بیان دیگر، توجه به داده‌ها و اطلاعات اقتصادی به‌روز و دقیق، از اهمیت بالایی برخوردار است تا شاهد رشد اقتصادی باشیم.
نظر شما